آشنایی با مجازات جرم مزاحمت تلفنی نوامیس در قانون کشور

مزاحمت تلفنی عبارت است از انجام فعلی عامدانه و آگاهانه که در صورت کشف، توسط قانون به عنوان ملاک مسئولیت کیفری فرد خاطی تحت عنوان مزاحم شناخته شده و لازم است که این فرد بر اساس مواد قانون مجازات اسلامی پاسخگوی عمل ناشایست مرتکب شده باشد. در برخی موارد فرد مزاحم با ارائه دلیل و مدارک محکم به دادگاه، سعی در اثبات حسن نیت خود داشته و اذعان می دارد که این کار را با اهداف مشروع انجام داده است.

مزاحمت تلفنی

مزاحمت تلفنی عبارت است از استفاده از تلفن و یا دیگر وسایل مخابراتی توسط شخص که ضمن اشغال نمودن خط تلفن فرد حقیقی و یا گاها حقوقی، زمینه سلب آسایش وی را فراهم نموده و باعث اذیت و آزارش می گردد. برای مثال می توان گفت در صورتی که شخصی در نیمه های شب با شخص دیگری تماس گرفته و با به صدا درآوردن تلفن وی او را بد خواب نموده و آرامشش را بر هم بزند، مرتکب جرم مزاحمت تلفنی شده است.

انواع مزاحمت تلفنی

مزاحمت تلفنی شکل های گوناگونی دارد که در ادامه به بررسی آن ها خواهیم پرداخت:

سوت کشیدن، سکوت و در ادامه فوت کردن بی وقفه در گوشی

فحش دادن و یا به عبارت دیگر فحاشی، بیان الفاظ رکیک به مخاطب و گاها گفتن خبرهای دروغ  غیر واقعی، نسبت دادن تهمت های ناروا به مخاطب که عواقب بسیار بدی را به دنبال خواهد داشت.

بیان اخبار کذب و در عین حال تکان دهنده ه در برخی موارد موجب وارد شدن شوک لحظه ای به طرف مقابل شده و آرامش وی و اطرافیانش را سلب می کند.

عنصر قانونی مزاحمت تلفنی

به موجب ماده 641 قانون مجازات اسلامی بخش تعزیرات، در صورتی که فردی با استفاده از تلفن و یا هر نوع وسیله مخابراتی دیگر برای سایر افراد جامعه مزاحمت تلفنی ایجاد نماید، در عین حال که قوانین و مقررات خاص شرکت مخابرات برای وی اجرا خواهد شد، حبس به مدت یک تا شش ماه نیز در انتظار وی خواهد بود.

بر اساس این ماده قانون مجازات اسلامی هر گونه مزاحمت با تلفن و یا سایر دستگاه های مخابراتی جرم تلقی شده و مجازات هایی را برای وی به دنبال خواهد داشت.

به موجب تبصره 2 ماده 14 قانون تاسیس شرکت مخابرات اگر شخصی وسیله مخابراتی نظیر تلفنی ای که در اختیار دارد را به عنوان وسیله ای به منظور ایجاد مزاحمت برای دیگران مورد استفاده قرار دهد و یا عامدانه و با سوء نیت زمینه ایجاد اختلال در ارتباط سایر افراد را فراهم سازد، پس از کشف این موضوع برای بار اول به مدت یک هفته ارتباط تلفنی وی قطع شده و اخطار کتبی نیز برای او به دنبال خواهد داشت. در این صورت پس از گذشت مدت زمان یک هفته و به منظور تجدید ارتباط مجدد لازم است فرد نسبت به پرداخت هزینه های مربوطه اقدام نماید.

به موجب ماده 14 قانون تاسیس شرکت مخابرات:

اشخاص حقیقی و حقوقی حق ندارند که بدون اعلام موافقت وزارت پست و تلگراف و تلفن نسبت به تاسیس، توسعه و بهره برداری شبکه های مخابرات خصوصی اقدام کنند. بنا به تقاضای وزارت پست و تلگراف و تلفن مقامات و ماموران انتظامی وظیفه دارند که در صورت مشاهده هر گونه تخلف در رابطه با احداث، توسعه و بهره برداری پیشگیری به عمل آورند.

اگر شخص مجددا و برای بار دوم مرتکب جرم مزاحمت تلفنی گردد، این بار ضمن به دنبال داشتن اخطار کتبی، ارتباط تلفنی وی برای مدت زمان سه ماه قطع خواهد بود و نیاز است که فرد به منظور تجدید ارتباط مجدد هزینه های مربوطه را پرداخت کند.

در صورتی که فرد برای سومین بار با ایجاد مزاحمت تلفنی برای دیگران مرتکب جرم گردد، ارتباط تلفنی وی از طریق شرکت مخابرات به صورت دائمی قطع شده و منصوبات تلفن از سوی این شرکت جمع آوری خواهد شد. در این حالت ودیعه مشتری نیز پس از تسویه حساب از سوی شرکت به وی بازگردانده خواهد شد.

عنصر مادی و معنوی مزاحمت تلفنی

لازمه تحقق جرم مزاحمت تلفنی رفتار فیزیکی خارجی شخص مرتکب به این جرم در هنگام برقراری ارتباط به صورت کاملا غیر متعارف بوده که انجام این رفتار زمینه ناراحتی و سلب آسایش مخاطب را در پی داشته باشد. بنابراین عنصر مادی تشکیل دهنده جرم مزاحمت تلفنی ترک فعل نیست. به عبارت دیگر اگر فردی از نیت فردی دیگر در رابطه با هدف او مبنی بر ایجاد مزاحمت تلفنی برای یک شخص ثالث مطلع باشد و در این زمینه هیچ گونه اقدام پیشگیرانه ای انجام ندهد، ترک فعل وی تحقق عنصر مادی را به دنبال نخواهد داشت.

گاهی اوقات پیش می آید که جرم مزاحمت تلفنی با جرایم دیگری نظیر تهدید به قتل و اخاذی همراه می شود. در این صورت فردی که مرتکب این جرایم شده است، واجد عناوین گوناگون ایجاد مزاحمت تلفنی بر اساس ماده 641 قانون مجازات اسلامی و همچنین مشمول ماده 669 این قانون خواهد شد.

بر اساس ماده 641 قانون مجازات اسلامی:

هرگاه فردی با استفاده از تلفن و یا سایر دستگاه های مخابراتی موجود، برای سایر افراد جامعه ایجاد مزاحمت تلفنی نماید، ضمن اجرای قوانین و مقررات خاص شرکت مخابرات، فرد مرتکب محکوم به گذراندن یک تا شش ماه حبس خواهد شد.

بر اساس ماده 669 قانون مجازات اسلامی:

در صورتی که فردی سایر افراد را به هر طریقی به قتل، ضرر نفسانی، شرافتی و مالی و یا به فاش کردن اسرار تهدید نماید، ضمن این که در این موارد تقاضای وجه، مال و یا درخواست انجام کار و یا ترک فعلی را کرده و یا نکرده باشد، این فرد به 74 ضربه شلاق و یا به گذراندن 2 ماه تا 2 سال ز ندان محکوم خواهد شد.

در ماده 669 قانون مجازات اسلامی هیچ گونه جرم خاصی عنوان نشده است. به همین دلیل تمام جرم هایی که در ارتکاب آن ها با در نظر گرفتن شرایط درج شده در این ماده قانون مجازات اسلامی از تهدید و ترساندن استفاده شده است، شامل اخاذی، سرقت مسلحانه با چاقو، باج گیری، زورگیری، سرقت مقرون به آزار، خفت گیری و …، دارای مجازاتی بر اساس همین قانون می باشند.

اما گاهی به وضوح دیده می شود که اعمال خشونت و تهدید زمینه ساز شرایط پیش بینی نشده و وقوع جرایم بزرگتری مانند قتل خواهد شد که مجازات چنین اعمالی به جرم حادث شده بستگی دارد.

مرجع مسئول در پیگیری جرم مزاحمت تلفنی و نحوه پیگیری

مزاحمت تلفنی از جمله جرایمی است که علاوه بر پیگیری از طرف شرکت مخابرات، امکان پیگیری آن در چهارچوب شکایت کیفری و از طریق دادسرا نیز میسر می باشد.

به منظور پیگیری جرم مزاحمت تلفنی لازم است فرد شاکی به دادسرای محل سکونت و یا محلی که مزاحمت در آن جا به وقوع پیوسته است، مراجعه نماید. لازم به ذکر است که در صورت همراه داشتن نامه از طرف شرکت مخابرات، کار پیگیری با سرعت بیشتری انجام خواهد شد.

فرد در این مرحله می تواند شکایت خود را تحت عنوان مجرمانه ” ایجاد مزاحمت تلفنی از طریق ارسال پیامک و یا تماس تلفنی” بر روی یک برگه کاغذ درج کرده و در صورتی که مورد توهینی شدید قرار گرفته است، تقاضای اعاده حیثیت نماید.

گاهی شاکی فرد خاطی را نمی شناسد. در این صورت لازم است که در بخش مربوط به متشاکی عنوان نامشخص نوشته شود. پس از این مرحله شکایت موجود به یکی از شعب دادیاری یا بازپرسی ارجاع داده شود. در این قدم دادگاه به منظور تکمیل تحقیقات نامه ای را به کلانتری نوشته و سپس کلانتری درخواستی مبنی بر تقاضای استعلام شماره تلفن مورد نظر و پرینت مکالمات تلفنی آن به مخابرات تحویل می دهد.

گاهی نیز ممکن است تقاضای استعلام مستقیما از سوی دادگاه به مخابرات تحویل گردد. اما خوب است بدانید که اولیه ترین کار در این گام شناسایی مزاحم و یا به عبارتی شخص متشاکی می باشد.

نامه های فوق الذکر بری بخش حقوقی شرکت مخابرات نیز ارسال می گردد. در این قسمت امکان ردیابی مربوط به خط و گوشی تلفن ثابت و همراه میسر می باشد. حتی شرکت مخابرات نیز قادر به ردیابی تلفن همراهی که تماس از آن صادر شده است و نیز تعیین زمان و چگونگی آخرین تماس ارسالی از آن و نیز مشخص نمودن نوع سیم کارت فعال در آن است. پس از این که شماره تماس مشخص شد، داداسرا نسبت به ارسال اخطاریه برای صاحب خط تلفن اقدام و وی را به منظور انجام تحقیقات احضار می نماید. در صورت عدم حضور فرد برای بار اول و دوم، دادسرا در مرحله سوم و در صورت تشخیص قوی بودن جرم مزاحمت تلفنی، حکم جلب متشاکی را صادر می نماید.

همان طور که پیش تر نیز اشاره کردیم، بر اساس ماده 641 قانون مجازات اسلامی مجازات فردی که به انجام مزاحمت تلفنی برای سایرین محکوم شده است، ضمن اعمال قوانین و مقررات خاص شرکت مخابرات، در صورتی که شاکی از وی شکایت نماید، یک الی شش ماه زندان خواهد بود.

جرم مزاحمت تلفنی از جمله جرایمی است که در صورت بخشش شاکی، پیگیری کیفری و اعمال مجازات آن برای متشاکی متوقف نمی گردد. زیرا این جرم، جرمی عمومی تلقی شده و در شمار جرایم قابل گذشت به حساب نمی آید.

جرایم قابل گذشت

واژه گذشت از نظر لغوی به معنی بخشیدن می باشد. این واژه در اصطلاح حقوقی به معنای چشم پوشی و صرف نظر نمودن فرد شاکی خصوصی از پیگیری و تعقیب شخص متهم به جرم مزاحمت تلفنی و مجازات وی است. این گذشت شامل تمامی مراحل رسیدگی نظیر تعقیب، تحقیق، محاکمه، و اجرای حکم بوده و در صورتی که شاکی اعلام بخشش نماید، تمام مراجع قضایی مانند دادسرا و دادگاه پرونده را به عنوان پرونده ای مختومه اعلام می نمایند.

در این دسته از جرایم قانون گذار جنبه خصوصی جرم را به منظور رعایت مصالح اجتماعی و نیز مصالح خانوادگی بر بعد عمومی آن ها برتر دانسته و به شاکی این امکان را می دهد که نسبت به پیگیری حقوق خود گذشت نموده و از مجازات متهم صرف نظر نماید.

در صورتی که فرد مزاحم جرم ایجاد مزاحمت تلفنی برای سایرین را در مرحله بازپرسی بپذیرد، پرونده وی با صدور کیفر خواست به منظور صدور رای نهایی به دادگاه ارسال می گردد. گاهی نیز فرد خاطی استعلام را نپذیرفته و در مراحل بازجویی ارتکاب به جرم مزاحمت تلفنی را انکار می نماید. جالب است بدانید که مراحل بازجویی تا زمانی که فرد به جرم خود اقرار نماید، ادامه خواهد داشت. در صورت وجود دلایل و مستندات کافی، قرار مناسب اخذ و پرونده به منظور طی مراحل بعدی به به مراحل بالاتر فرستاده خواهد شد.

استناد به صدای ضبط شده یکی از شیوه های اثبات مزاحمت تلفنی می باشد که برخی از دادیاران، باز پرسان و قاضی ها آن را قبول ندارند. این دسته از افراد معتقدند که پیشرفت تکنولوژی را می توان در جهت تولید صدای ضبط شده ساختگی به کار گرفت.

مجرمان مرتکب جرم مزاحمت تلفنی مجازات خواهند شد!

اگر فرد شاکی به دلیل ایجاد مزاحمت تلفنی از سوی فرد متشاکی متحمل زیان مالی گردد، در این حالت بر اساس قوانین جاری کشور شاکی می تواند دادخواست خود را به همراه دلایل و مستندات به دادگاه های حقوقی تقدیم نماید. در صورتی که دادگاه در رابطه با جرم مزاحمت تلفنی به اثبات برسد، فرد متهم را به عنوان مجرم شناخته و علاوه بر صدور حکم جزایی، ضرر و زیان مدعی خصوصی را نیز محاسبه نموده و در رابطه با آن نیز حکم لازمه را صادر می نماید. در صورتی که لازم باشد تحقیقات بیشتری در زمینه ورود خسارت به مدعی خصوصی انجام گردد، صدور رای دادگاه به بعد از انجام تحقیقات موکول خواهد شد.

بعضی از حقوقدانان معتقدند که سلب آسایش دیگران از طریق ایجاد مزاحمت تلفنی پس از نیمه شب که باعث خسارت مالی یا جانی وی گردد، فرد خاطی بر اساس قانون مسئولیت مدنی و نیز قانون مجازات مورد تعقیب قرار خواهد گرفت.

همچنین اگر شخص خاطی عامدانه و از روی سوء قصد خبر کذب فوت یکی از نزدیکان شنونده را از طریق تلفن به او بدهد، به گونه ای که شنیدن این موضوع موجبات مرگ و یا مرض وی را فراهم سازد، مجازات خواهد شد.

خوب است بدانید که جرم مزاحمت تلفنی تنها محدود به افراد و خانواده ها نبوده بلکه آتش نشانی ها، موسسات تاکسی تلفنی، غذاخوری ها، 110، 118 و … نیز از این مسئله رنج می برند.

در صورتی که در رابطه با جرم مزاحمت تلفنی، انواع، قوانین و مجازات های آن نیازمند راهنمایی و مشاوره بیشتر هستید، مشاوران مجرب سایت وکالت و مشاوره حقوقی آنلاین شما را در این زمینه راهنمایی خواهند کرد!